Yurt genelinde karpuz hasadının son günlerine gelinmesine rağmen Yozgat’ın Yerköy ilçesine bağlı Sekili ve etraf köylerinde hasat yeni başladı. Hasat edilen karpuz pazar tezgahlarında yerini aldı fakat çiftçi girdi maliyetleri nedeniyle pahalıya mal ettikleri ürünü maliyetinin altında satmak zorunda kaldıklarını söyledi.
Türkiye’de kavun-karpuz hasadının en son yapıldığı bölgelerden Sekili’de yetişen şeker oranı yüksek kavun ve karpuza başta Ankara, Çorum, Tokat, Samsun ve Sivas olmak üzere Türkiye’nin birçok ilinden talep geliyor. Delice Irmağı kenarında sulu tarımın yapıldığı Sekili bölgesinin öbür alanlarında kuru ziraat yapılıyor. Tuzlu ve kumlu toprakta yetişen kavun ve karpuzun renginin öbür ürünlerden farklı fakat tadının onlardan daha güzel olduğu kaydediliyor.
Mevsimlik ziraat işçileri de dertli
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden Yozgat’a gelip, karpuz hasadı yapan mevsimlik ziraat işçileri de durumdan şikayetçi. Bu işçilerden Haşim Kuş, “Ben sakat oldum, ayak sakat oldu, bel sakat oldu. Emekçiliktir bu, helal lokma” diye konuştu.
Adana Ceyhan’dan Yozgat’a gelen mevsimlik ziraat işçisi Yaşar Kuş da, “Şu anda karpuzun fiyatı iki liradan gidiyor. Bunu ekene, bunu sulayana herkese yazık oluyor. Devletimiz bunu gözden geçirsin, millete yardımcı olsunlar, destek versinler. Destek çıkmak iyi bir şeydir. Hepimiz borçluyuz, alacağımızı da alamıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Çiftçi de 2-3 lira, esnafda 10-12 lira”
Üretici Murat Kaya, tarlada 2-3 lira olan karpuzun tezgahlarda 10-12 liradan satıldığına dikkati çekerek şunları söyledi:
“Şu karpuzların bu vaziyete gelmesi için adi bir emek sarf ediliyor. Kolay olmuyor. Her gün bunun içindesin, biricik tek tefek dediğimiz yapraklara bile her gün bakıyorsun. Bunun piresi oluyor, böceği oluyor, yanığı oluyor. Her gün bununla uğraşıyoruz. Bu duruma gelmek fazla çok meşakkatli bir durum. Önceki ekimimizde soğuk vurdu, don olayı oldu. Fideler hep yandı. Tekrar bir daha ekim, onlar da ekstra masraf. Geri bu duruma geldi. Buna şükür fakat gönül ister ki ürün nakit etsin. Mahsul de nakit etmiyor. Çiftçi de 2-3 lira, esnafda 10-12 lira.”
“Geçen yılın en az 4-5 misli maliyetimiz var”
Karpuz-kavun alım satımı yapan Sait Ayran da, “Bu yıl karpuzda verim fazla iyi fakat fiyatta fazla aka hasar var. Sekili civarında bin 300, bin 500 civarında karpuz ekilişi var. Daha önceleri 10 bin dönüm falan oluyordu. Biz bunu Türkiye’nin her yerine gönderiyoruz, marketlere, hallere gönderiyoruz. Girdi maliyetleri fazla yüksek. Geçen yılın en az 4-5 misli maliyetimiz var. Geçen seneki sattığımız fiyatları, geçen seneki rahatlığı bu yıl maalesef bulamıyoruz, kuraklıktan dolayı, doludan dolayı. Devletimizin hiçbir katkısı, hiçbir önerisi olmuyor şimdiye kadar” şeklinde konuştu.
“İkinci ekim yapmak zorunda kaldık”
Üretici Mustafa Çalışkan da bu yıl don, dolu, kuraklık, aşırı sıcaklar karşısında zorlandıklarını söyledi. Doğal afetler nedeniyle bu yıl ikinci ekimi yapmak zorunda kaldıklarını kaydeden Çalışkan, aşırı sıcaklardan tarladaki karpuzların etkilenip, yanmaması için üzerlerin kağıt ve samanla örtmek zorunda kaldıklarını, bunun da kendilerine ilave maliyet getirdiğini bildirdi. Çalışkan, şöyle konuştu:
“Sekili bölgesinde çiftçilik işiyle uğraşıyorum. 2025 senesinde maalesef aşırı zorluklarla mücadele ediyoruz 12 Nisan tarihinde, Türkiye genelinde oluşan zirai donun maalesef bize de aka zararı oldu. 100 dönüm üzerindeki kavun-karpuz tarlamız zirai dondan etkilendi. İkinci ekim yapmak zorunda kaldık. Belli bir süre sonra bu sefer de doludan etkilendik. Tekrar mücadele ettik, yine kavun-karpuzumuzu yetiştirmek için elimizden geleni yapmaya çalıştık. Bu sefer de aşırı sıcaklardan ötürü karpuzlarda yanma meydana gelecekti, biz bunların üzerine kağıt parçalarıyla, saman parçalarıyla biricik tek örtmek zorunda kaldık. Bu da bize bir ayrı bir yük oldu, ayrı bir maliyet oluşturdu. Çok zor bir yıl geçiyor. Kavunda, karpuzda dönüme 40 bin lirayı bulan bir maliyetimiz var. Verim olarak dönümde ortalama 5-6 ton civarında. Fiyatlar da geçen seneye göre düşük. Mücadelemizi sürdürüyoruz, elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.”
Bölgede ekim sahasının fazla daraldığını bildiren Çalışkan, “Bundan 10 senesi mevcut veya yok 10 bin, 12 bin dönüm arazi üzerinde kavun, karpuz ekilişi yapılıyordu. Şu lahza iki-üç tane arkadaştan, toplamda bin dönüm veya bin 200 dönüm bir kavun, karpuz ekimi var. Bizim bu bölgenin kavun karpuzunun tuhaf bir kıvamı var, aroması var. Türkiye’de kavun, karpuz bitme noktasındayken bizim buranın hasadı başlıyor. Çorum’a, Konya’ya Kayseri’ye, Kahramanmaraş’a, Sivas’a, Türkiye’nin dört bir yanına bizim buradan kavun, karpuz yüklemesi yapıyoruz. Organik tamamen, tadından yenmeyecek kadar aka bir aroması var, mükemmel bir tadı var” diye konuştu.
News
